ชา: ความภาคภูมิใจแห่งธรรมเนียมอันสูงค่า หรือสัญลักษณ์แห่งการล่าอาณานิคม

Rating:	★★★★
Category:	Other

ชื่อเรื่องอาจจะดูน่ากลัวไปหน่อย แต่ไม่ได้ตั้งใจจะมาเขียนให้เครียดนะจ๊ะ เรื่องของเรื่องก็คือ วันนี้มันง่วงๆ เพลียๆ ออกไปข้างนอกก็ไม่ได้เพราะฝนตกพรำๆ มาตั้งแต่เมื่อวานแล้ว ยิ้มก็เลยไปต้มน้ำมาหม้อหนึ่ง เพื่อจะได้นำมาซึมซาบรสชาติ Yorkshire Tea กับนมสด หลังจากที่ห่างหายจากชาใส่นมมาตั้งนาน (เนื่องเพราะขี้เกียจออกไปซื้อนม)

ตัวยิ้มเองนั้นก็จำไม่ค่อยได้ว่าเริ่มดื่มชา-กาแฟมาตั้งแต่เมื่อไหร่ แต่เริ่มดื่มเป็นจริงเป็นจังก็เมื่อมาถึงอังกฤษใหม่ๆ ก็แหม..ตอนอยู่ม.ปลายนอนหลับ 4 ทุ่ม แต่พอมาเรียนที่นี่ปีแรกๆ ก็แอบเรียนหนัก ถ้าไม่ถ่างตาถึงเที่ยงคืนงานก็ไม่เสร็จ ก็เลยตาโหลเป็นหมีแพนด้า ไปง่วงเหงาหาวนอนในชั้นเรียน จนต้องพึ่งพาเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน

นับจากนั้นมา ชา English Breakfast พร้อมกับนมสดก็กลายมาเป็นของคู่ใจในยามเช้าไป

มีคนบอกว่า นิสัยดื่มชานี่มันอังกริ๊ดดด อังกฤษ ก็อาจจะใช่นะ พอพูดถึงชาและประเทศอังกฤษ คนก็คงคิดถึงชุดเครื่องกระเบื้องพอร์ซเลนบางๆ ละม้ายเปลือกไข่ ท่านลอร์ด ท่านเลดี้ในชุดหรูหราฟู่ฟ่า ชา ขนมหวาน ของกินจุกจิกในจานน่ารัก พร้อมทั้งสุนัขพันธุ์เทอเรียตัวเล็กๆ หมอบอยู่ปลายเท้าท่านสุภาพสตรี อะไรเทือกนั้น...โอ๊ยยย ดูผู้ดี๊...ผู้ดี อังกฤษมากกกกกกกกกก ค่ะ

ไอระเหยอบอวลของแก้วชาอุ่นๆ ที่อยู่ในมือลอยกระทบหน้า ขับไล่ความง่วงงุนจากอาหารหวัดอ่อนๆ ที่เกิดจากการตากฝนจกเปียกโชกเมื่อวาน แต่ความร้อนที่แทรกผ่านเนื้อถ้วยกระเบื้องหนาๆ มาถึงมือ มันเริ่มร้อน...ร้อนจัดจนทำให้อดนึกถึงความเป็นจริงบางประการไม่ได้

ความจริงแล้วนิสัยดื่มชาของคนอังกฤษ เริ่มเข้ามาตอนที่ประเทศนี้เริ่มล่าอาณานิคมเองค่ะ ถ้าจำไม่ผิดก็น่าจะเป็นราวๆ ปี ค.ศ. 1600 กว่าๆ โดยชาที่บริโภคในประเทศในเวลานั้น ถูกนำเข้าจากอินเดียและจีน ซึ่งอินเดียนี่ก็เป็นที่รู้ๆ กันอยู่ว่าเป็นอาณานิคมของอังกฤษ แล้วก็เป็นชาติที่มีไร่ปลูกชามากมายตามแคว้นต่างๆ ส่วนจีนนี่...คุณผู้ดีอังกฤษก็ไปข่มขู่ขอเอาของไปแลกชาของเขามา (ซึ่งเป็นผลบังคับจาก Treaties ทั้งหลายที่จีนต้อง sign อันเนื่องมาจาก Opium War - อยากรู้ว่าคืออะไร ไปหาใน google ก็แล้วกันนะ)

คนอังกฤษในสมัยก่อนไม่ได้ดื่มชาอย่างเดียวนะคะ เขาดื่มชาใส่นม + น้ำตาล และใน 3 อย่างนี้ มีเพียงแค่นมจากเต้าเรามีฟาร์มเท่านั้นที่ผลิตได้ในประเทศ เพราะเจ้าน้ำตาลทรายนี่ คุณท่านก็ได้มาจากประเทศแถวแอฟริกา หรืออเมริกาใต้

มาจากไหนกันนะ อืม....เคยได้ยินคำว่า Triangular Trade ไหมคะ ถ้าเคยก็เงียบๆ ไว้ก่อน แกล้งอ่านต่อไป ถ้าไม่เคย มามะ...เดี๋ยวเล่าให้ฟัง

Triangular trade คือทางเดินเรือขนส่งสินค้าและทาสที่เชื่อมระหว่างทวีปแอฟริกา อังกฤษ และอเมริกา โดยการออกเรือจากยุโรป ไปขนเอาทาส (บางทีก็สินค้า) มาจากแอฟริกา แล้วก็ออกเรือจากที่นั่นไปที่ทวีปอเมริกา อเมริกาเหนือบ้าง อเมริกาใต้แถบ Andes บ้าง เพื่อเอาทาสไปขาย ให้ไปปลูกอ้อย หรือทำงานในโรงงานในแถบนั้น แล้วขากลับก็บรรทุกเอาสินค้าพวกน้ำตาล ผ้าฝ้าย ยาสูบ กลับมายุโรปอีกที

มีทาสหลายล้านคนตายระหว่างทาง เพราะสภาพความเป็นอยู่มันแย่มาก อีกมากมายก็ต้องตายในโรงงาน (Plantation) เพราะเจ้านายโหดร้าย ทารุณ ทำเหมือนคนผิวดำไม่ใช่คน

การดื่มชา...ก็เลยเป็นการดื่มความขมขื่นของชาติอาณานิคม และเป็นการจิบความรื่นรมย์แห่งการเป็นเจ้ามหาอำนาจของผู้ที่อยู่เหนือกว่า

ชาแก้วที่สองหมดไปอย่างรวดเร็ว...เราควรจะจิบชาแล้วระลึกถึงอะไรดีล่ะ

ในฐานะประชาชนชาวไทย เราจะอยู่ในสถานะไหนกันดีล่ะเนี่ย ในทางทฤษฎีนั้นเราไม่เคยสูญเสียเอกราชทางการเมืองแก่ชาติตะวันตก แต่อิฉันคิดว่าเอกราชทางวัฒนธรรมของเราก็ถูกรุกรานไปไม่น้อย จนทุกวันนี้ก็ยังงงๆ อยู่ว่ามันยังเหลืออีกหรือไม่

เอกราชทางละครซีรี่ส์...อาจจะถูกอเมริกาเข้าตีก่อน ตามมาด้วยเกาหลี - ญี่ปุ่นที่เข้ามาแย่งชิงพื้นที่ได้มากขึ้นในช่วงหลังๆ ส่วนเอกราชทางพฤติกรรมวัยรุ่นนั้นสูญสิ้นไปเกือบสิ้นเชิงแล้ว ทุกวันนี้เดินในสยาม...วัยรุ่นทำตัวจุด จุด จุด เสียยิ่งกว่าเดินใน Oxford Street อีก

Anyway, มันไม่เกี่ยวกับชา....กลับมา ๆ ๆ ๆ

กลับมาที่อังกฤษใหม่ ทุกวันนี้...คนในชาติและคนนอกชาติเยี่ยงอิฉัน อาจจะละเลียดชา สัมผัสรสชาติละมุนลิ้นโดยไม่ได้นึกถึงที่มาที่ไป แต่พอบังเอิญนึกขึ้นมา ก็อดยิ้มแค่นๆ กับ Politics in the Past ไม่ได้ นอกจากชาจะเป็นเครื่องหมายของ Britishness และ British Colonialism แล้ว ยังมีคนเสนอว่า มันยังเป็นสัญลักษณ์ของการแบ่งชนชั้นด้วย โดยให้ดูที่วีธีการเทนม

เขาบอกว่า...ชนชั้นกรรมาชีพจะเทนมลงไปก่อน แต่ผู้ดีอังกฤษจะเทนมลงไปทีหลัง เพราะว่าเครื่องกระเบื้องของคนงานในสมัยก่อนไม่แข็งแรงเท่าของขุนน้ำขุนนาง การใส่นมลงไปก่อน เป็นการช่วยลดอุณหภูมิของชาร้อนๆ ที่เทลงไป ในขณะที่ขุนน้ำขุนนางจะเทตามลงไปทีหลัง เพราะหลักการการชงชาดำ (Black tea) การจะให้ชาได้รสชาติดีที่สุด ต้องให้ชามันแช่ในน้ำที่ 100 องศาเซลเซียส หรือใกล้เคียง ไม่อย่างนั้นจะเสียรส

แต่ก็มีคนแย้งว่า...ถ้าใส่นมทีหลัง น้ำร้อนๆ จะทำให้นมเสียโครงสร้างโปรตีน จะไม่ได้รสชาติชาที่คุณคู่ควร ถ้าภาษาวัยรุ่นก็น่าจะเรียกว่าออกแนวรสชาติเหียก อะไรทำนองนั้น

ก็เถียงกันไป...แต่โดยส่วนตัวอิฉันชอบเทนมตามลงไปมากกว่า จะได้กำหนดปริมาณนมจากสีชาได้ ว่าเราใส่ไปมากน้อยแค่ไหน ส่วนน้ำตาลนั้นคงไม่ต้อง เพราะคิดว่าชาหวานๆ มันเลี่ยน ดื่มแล้ว อยากได้น้ำตามอีกเยอะๆ เอาชาเพียวๆ ใส่นมนี่แหละ

ทุกวันนี้..นอกจากชา English Breakfast แล้ว อิฉันยังชอบ Genmaicha (ชาเขียวใส่ข้าวคั่ว), Lady Grey, ชาเขียวใส่น้ำผึ้ง, ชามินต์, ชาแอปเปิ้ล, ชาอู่หลง และอื่นๆ อีกมากมาย ถ้าจะจิบชาให้สบายใจ คงต้องลืมๆ ประวัติของชาไปเสียบ้างนั่นแหละ

บางครั้ง...ก็หาเหตุผลและคำตอบให้กับเหตุการในอดีตไม่ได้ หรือถึงหาได้..ยึดถือมากไปก็ปวดหมอง ความเท่าเทียมมันมีแต่ในโลกอุดมคติอยู่แล้ว

บ่นไร้สาระมานานละ...เห็นทีต้องกลับไปทำงานต่อ

บายๆ ค่ะ